คำถามเกี่ยวกับยา
โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
เรื่อง : เฟนิโทอิน (Phenytoin)
- ใช้ควบคุมอาการชัก (Tonic – Clonic & Complex Partial Seizures)
- ป้องกันการชักระหว่างผ่าตัดหรือหลังผ่าตัดเส้นประสาท
- ใช้รักษาอาการไมเกรน
- ใช้ร่วมกับยาอื่นในการรักษาโรคหัวใจล้มเหลว
- ในกรณีของยาฉีด อาจก่อให้เกิดภาวะหัวใจและหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจทำงานผิดปกติ และสามารถก่อให้เกิดความดันโลหิตต่ำได้
- ยานี้ยังส่งผลต่อสมองและสามารถก่อให้เกิดอาการต่างๆ อาทิเช่น การพูดติดขัด วิงเวียนศีรษะ นอนไม่หลับ ปวดศีรษะ อาการสั่น
- ผลข้างเคียงต่อระบบทางเดินอาหาร เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก ภาวะตับถูกทำลายเกิดตับอักเสบได้
- ก่อให้เกิดภาวะโลหิตจาง/ภาวะซีด
- อาการทางผิวหนัง เช่น ลมพิษ ผื่นคัน ริมฝีปากบวม
- ห้ามใช้ยากับผู้ที่มีภาวะหัวใจเต้นช้าและ/หรือ หัวใจผิดจังหวะ
- ห้ามใช้ยาในผู้ป่วยด้วยโรค Adams – Stokes Syndrome (กลุ่มอาการหมดสติจากหัวใจ เต้นผิดปกติ)
- ห้ามใช้ยากับหญิงตั้งครรภ์ เพราะมีผลต่อทารกในครรภ์ ทารกอาจพิการแต่กำเนิดได้
- ระวังการใช้ยาร่วมกับการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เพราะจะทำให้ปริมาณยาเฟนิโทอินในกระแสเลือดมีปริมาณสูงขึ้น แต่ถ้าใช้ยานี้ร่วมกับผู้ป่วยด้วยโรคพิษสุราเรื้อรัง จะก่อให้เกิดการลดปริมาณยาในกระแสเลือดได้เช่นกัน
- ระวังการใช้ยาเฟนิโทอินกับผู้ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตต่ำ เพราะสามารถทำให้ผู้ป่วยมีอาการกำเริบมากขึ้น
- ระวังการใช้ยาเฟนิโทอินกับผู้ที่มีภาวะตับโต ผู้ที่มีภาวะดีซ่าน เพราะจะทำให้อาการของภาวะนั้นๆ รุนแรงขึ้น
- การรับประทานยาต่อไปนี้ร่วมกับยาเฟนิโทอิน สามารถทำให้ระดับของ ยาเฟนิโทอินในกระแสเลือดมีปริมาณสูงขึ้น ยากลุ่มดังกล่าว เช่น Dicoumarol Disulfiram Methylphenidate Omeprazole Ticlopidine Viloxazine NSAIDs Halothane Chloramphenical Erythromycin INH Sulfonamides Felbamate Succinimides Amphotericin B Fluconazole Ketonazole Miconazole Itraconazole Benzodiazepines Amiodarone Diltiazem Nifidipine Estrogens Tolbutamide Fluoxetine และเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นส่วนผสม
- การรับประทานยาต่อไปนี้ร่วมกับยาเฟนิโทอิน สามารถทำให้ระดับของ ยาเฟนิโทอินในกระแสเลือดลดลง ยากลุ่มดังกล่าว เช่น Fluoroquinolones Diazoxide Reserpine Sucralfate Theophylline Vigabatrin
- กลุ่มยาที่มีผลกระทบต่อฤทธิ์ในการรักษาของยาเฟนิโทอิน ได้แก่ กลุ่มยากันชักกลุ่มอื่นๆ เช่น Chlordiazepoxide Diazepam
- กลุ่มยาที่ได้รับผลกระทบและทำให้ฤทธิ์การรักษาของยากลุ่มดังกล่าวแตกต่างไปจากเดิม เมื่อรับประทานร่วมกับยาเฟนิโทอิน ได้แก่ Clozapine Corticosteroids Coumarin ยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด Cyclosporine Diazoxide Furosemide Paroxetine Vitamin D Doxycycline Rifampicin Praziquantel Tetracycline Methadone Sulfonylurea และกลุ่มยาที่ใช้รักษาโรคเบาหวาน (Antidiabetic Drugs)